Nötrofiller en çok bulunan insan immün hücresidir. Bunlar hızlıca enfeksiyon bölgesine yönlendirilirler ve buradaki birincil görevleri granüler enzimlerin salınması ve bir dizi oksijen türünün üretilmesiyle fagositoz yoluyla bakterileri ve belli mantar türlerini öldürmektir. Geleneksel olarak kısa ömürlü hücreler olarak görülseler de, uzun dönem sağ kalım, nötrofil ekstraselüler tuzak (NET) oluşumu, heterojenlik, supresif fonksiyonlar ve doku yaralanması hakkında yakın zamanda elde edilen bulgular bu hücrelerin enfeksiyon ve enflamasyondaki çeşitli rolünü daha iyi anlamamızı sağlamıştır (1).

Vücuttaki nötrofil hemostazı, kemik iliği granülopoezi, depolama ve salım, intravasküler marjinasyon, klirens ve imha arasında hassas bir denge sağlanarak sürdürülür. Nötrofillerin kemik iliğinden salınabilmesi için, hematopoietik kompartmanı dolaşımdan ayıran endotel boyunca yer değiştirilmeleri gerekir. Nötrofil, kemik iliğinden ayrıldıktan sonra kanda bulunan iki kompartmandan birinin bir parçası olur: sirkülasyon havuzu ve marjinasyon havuzu. Sirkülasyon havuzu, vasküler boşluklar içinden serbestçe akan nötrofillerden oluşur ve marjinasyon havuzu genelde akciğer, karaciğer ve dalakta kapiller damarların ve post kapiller venüllerin endoteline yapışmış nötrofillerden oluşur (2). Enfeksiyon sırasında marjinasyon havuzunun en aza indiği, öte yandan serbest dolaşan havuzun daha büyüdüğü gösterilmiştir (3). Kemik iliği ayrıca dolaşımda olan nötrofil miktarından sayıca çok daha fazla olan yedek bir matür nötrofil havuzu da bünyesinde bulundurur.

Nötrofillerin aktivasyonu sitokinler gibi aracılara ilk maruziyet ile başlar. Bu sitokinler TNF-α, IL-1α gibi erken aşama sitokinler, endotoksin gibi patojenle ilişkili moleküler paternler ve IL-8 ve GM-CSF gibi geç aşama kemoatraktanlar olabilir. Aktive olduktan sonra, nötrofillerin transkripsiyonel aktivitesi yukarı yönde regüle edilir ve hücrenin oksidatif metabolizması tetiklenir. Nötrofiller reaktif oksijen türlerinin (ROS) üretilmesinde çok etkilidir. Bu ROS son derece etkin antimikrobiyal ajanlardır. Ancak, aynı zamanda konakçıya da zarar verdikleri için, ROS üreten nötrofiller makrofajlar tarafından hızla ortadan kaldırılır. Nötrofilin antimikrobiyal aktivitesindeki bir genişleme, nötrofil ekstraselüler tuzaklarının (NET) oluşumudur (4).

XN analizöründe ölçülen nötrofil aktivasyonu

Lazer ışınını geçen her WBC için, ileriye saçılan ışık (FSC), yanlara saçılan ışık (SSC) ve floresans yoğunluğu (SFL) sinyalleri kaydedilir ve bir saçılım grafiğinde görüntülenir. Nötrofil popülasyonunun WDF saçılım grafiğinde konumlandırılması, nötrofillerin aktivasyonunun değerlendirilmesine olanak sağlar. Aktive olan hücreler farklı bir membran lipid bileşimine sahiptir ve aktif olarak örneğin sitokinler ürettiklerinden sitoplazmada daha fazla aktivite gösterirler. Dolayısıyla aktive hücrelerin floresans sinyalinin yoğunluğu dinlenme halindeki hücrelerinkinden daha fazladır. NEUT-RI parametresi bu nötrofil reaktivite yoğunluğunu FI (Floresans Yoğunluğu) birimiyle yansıtır. WBC diferansiyel kanalının 90 derece SSC'si hücre yoğunluğu veya karmaşıklığı hakkında bilgi sunar ve bu da hücrelerin granülaritesini gösterir. Bu nedenle, nötrofillerin karmaşıklığı işlevsellikteki bir
değişiklik, örneğin toksik granülasyon veya vakuolizasyon üzerine artarsa, saçılım grafiğindeki nötrofil kümesi de etkilenir. NEUT-GI parametresi, SI (Saçılım Yoğunluğu) birimiyle ifade edilir.
NEUT-RI ve NEUT-GI parametreleri belirli bir hücre sayımını değil, NEUT popülasyonunun kütle merkezinde ölçülen sırasıyla FSC ve SSC sinyallerinin yoğunluğunu gösterir (5).

XN analizörü bakteriyel enfeksiyonun farklı aşamalarının karakterize edilmesine olanak sağlar

Akut bakteriyel enfeksiyon sırasında, erken doğal (innate) immün yanıtın nötrofil aktivasyonunu gösteren ilk parametreler tipik olarak NEUT-GI ve NEUT-RI belirteçleridir. Bunun ardından genelde matür nötrofillerin sayısının artması nedeniyle periferik kanda NEUT sayısında artış görülür. Nötrofiller ilk olarak marjinasyon havuzundan ve sonrasında bu havuz boşaldığında kemik iliğindeki yedek matür nötrofil havuzundan salınır. Enfeksiyon şiddetli olduğunda ve daha fazla savunma hücresine ihtiyaç duyulduğunda, önce band hücreler ve ardından immatür granülositler (IG) kemik iliğinden salınır. Bu durum periferik kanda IG sayısının artmasına yol açar.

1. Kruger P et al. (2015): Neutrophils: Between Host Defence, Immune Modulation, and Tissue Injury. PLoS Pathog. Mar; 11(3).
2. Athens JW et al. (1961): Leukokinetic studies. IV. The total blood, circulating and marginal granulocyte pools and the granulocyte turnover rate in normal subjects. J Clin Invest. 40:989-995.
3. Summers C et al. (2010): Neutrophil kinetics in health and disease. Trends Immunol. 31:318-324.
4. Bekkering S et al. (2013): Another look at the life of a neutrophil. World J Hematol. May 6; 2(2): 44-58.
5. SEED Haematology (2018): Looking deeper into inflammatory conditions from a laboratory and clinical perspective https://www.sysmex.com.tr/akademi/kuetuephane/egitim-makaleleri-seed/seed-looking-deeper-into-inflammatory-conditions-from-a-laboratory-and-clinical-perspective-33633.html