Aralık 2024 Bilimsel Takvimi

Akut miyeloid lösemi

Akut miyeloid lösemi (AML), yetişkinlerde görülen en yaygın akut lösemi tipidir ve kemik iliği içerisindeki miyeloid prekürsör hücrelerin klonal çoğalması ile karakterize edilir [1]. En yüksek AML insidansı Avrupa'da, özellikle Birleşik Krallık'ta gözlemlenir ve her 100.000 kişi için 4,05 insidans oranı gösterir. Bununla birlikte, AML nadir bir hastalık olarak kabul edilmekte ve daha çok yaşlı kişileri etkilemektedir [1]. AML vakalarının %97'sinde, genetik değişimler miyeloid soyundan gelen kök hücre prekürsörlerinde ortaya çıkarak neoplastik değişikliklere ve klonal çoğalmaya neden olmaktadır [2]. Bu mutasyonlar heterojen olup farklı fonksiyonel sınıflar genelinde çeşitli sitogenetik ve moleküler anormallikler sergilemektedir [3]. DSÖ, periferik kan veya kemik iliğinde en az %20 myeloid blasta sahip olunmasını zorunlu kılan bir AML tanı eşiği tanımlamıştır [4]. AML'nin tanı ve izlemi için hematolojik ve morfolojik analizler, klinik akış sitometrisi ve moleküler testlerden oluşan geniş kapsamlı bir yaklaşım gerekir.

Sysmex WDF ve WPC kanallarıyla blastların tespiti

Sysmex rutin hematoloji analizörlerine dair klasik CBC+DIFF analizi, anormal hücrelerin varlığı bakımından bir başlangıç göstergesi sağlar. Bu bilgi, ‘beyaz prekürsör ve patolojik hücre’ (WPC) kanalından toplanan ek bilgiler ile tamamlanabilir.

Lökositlerin (WBC) membranları; matüriteleri, fonksiyon ve aktivasyon durumlarına bağlı olarak farklı bir bileşime sahiptir. Lökosit diferansiyel (WDF) kanalında, membran bileşimindeki ve sitoplazma içeriğindeki bu farklılıklara göre WBC alt tiplerini ayırabilen bir floresans belirtecinden yararlanılır. Lizis reaktifi oldukça hafif bir reaksiyon göstererek hücre membranını deler ve hücrelerin iç yapısını büyük ölçüde hasarsız bırakır. Bu durum floresan belirtecin hücreye girmesine ve öncelikle RNA'yı işaretlemesine olanak sağlar. Hücre kümelerinin floresans sinyaline bağlı olarak, spesifik işaret mesajları tetiklenerek negatif, reaktif veya potansiyel olarak malign şeklinde örnek ön sınıflandırması yapılır. WDF kanalındaki bu ön sınıflandırmaya bağlı olarak, ‘Blasts/Abn Lympho?’ (Blastlar/Anormal Lenfosit?) veya ‘Blasts/Abn Lympho?’ (Blastlar/Anormal Lenfosit?) ve ‘Atypical Lympho?’ (Atipik Lenfosit?) kombinasyonu şeklinde işaret mesajları tetiklenebilir ve bu da WPC kanalında otomatik refleks ölçümüne imkân sağlar (Şekil 1).

WDF kanalına kıyasla, WPC kanalındaki lizis reaktifinin, membran lipidleri üzerinde daha güçlü bir etkiye sahip olması daha yüksek bir hücre membranı geçirgenliğiyle sonuçlanır. WPC floresans reaktifinin polimetin konsantrasyonu WDF kanalından daha yüksek olduğundan, sitoplazmik RNA yerine çekirdeğin içindeki DNA'yı etiketler. Farklı lökositlerin karakteristik özellikleri, alt popülasyon ayrımı (örneğin, anormal lenfositler ile blast hücreleri arasında) için kullanılabilir (Şekil 2).

AML, miyeloid soyundan blast hücrelerinin varlığı ile karakterize edilir. Blast hücrelerinin düşük bir lipid bileşimi sergilemesi, onları güçlü WPC lizis reaktifi karşısında bile hücre lizisine karşı daha dirençli hale getirir. Hücre geçirgenliği düşer ve daha düşük bir floresans sinyali ve beraberinde hücre büyüklüğü açısından yüksek bir sinyal oluşur, çünkü bu hücreler çoğunlukla hasarsız kalırlar. Bu karakteristikler, WPC kanalında blast hücrelerinin güvenilir şekilde tanımlanmasına olanak sağlar.

WDF ölçümü sırasında işaretlenen örnekler refleks analizine girer ve ardından anormallik ya daha spesifik bir işaret mesajı (örneğin, ‘Blast?’ [Blast?] veya ‘Abn Lympho?’ [Anormal Lenfosit?]) ile sınıflandırılır ya da işaret mesajı tamamen kaldırılır.

70 yaşındaki bir kadın hasta, küçük hücreli olmayan akciğer karsinomu için birkaç kür kemoterapi ve ışın tedavisi almaktaydı. Halsizlik ve eforda belirgin azalma şikâyetleri üzerine ayaktan hasta kliniğine başvurdu. XR Serisi analizör üzerinde yapılan kan testleri sonucunda ilk olarak anemi, trombositopeni ve küçük ölçekte lökositoz ortaya çıktı (Şekil 3).