Aktive edilmiş kısmi tromboplastin süresi (APTT), protrombin süresi (PT) veya fibrinojen (Fbg) gibi standart koagülasyon testleri, konvansiyonel olarak pıhtılaşma süresi esas alınarak hastanın koagülasyon fonksiyonunu değerlendirmek üzere kullanılır. Çoğu durumda, daha ileri testler yapılmadan pıhtılaşma süresinin uzaması tek başına hastanın altta yatan rahatsızlığı hakkında çıkarımlarda bulunulmasına izin vermez. Acil servisteki veya yoğun bakım ünitesindeki hastalar için hızlı tanı genelde hayati önem taşır. Dolayısıyla, zamanında tanı konulması için eldeki tüm araçların verimli ve hedefe yönelik bir şekilde kullanılması önemlidir. Sysmex CS ve CN Serisi analizörlerin pıhtı dalga formu analizi (CWA) sayesinde, kullanıcı yalnızca pıhtılaşma süresini ve reaksiyonun iletim eğrisini kaydedip değerlendirmekle kalmaz, aynı zamanda koagülasyonun hızlanması ve yavaşlaması hakkında bilgi veren türevlerini de takip edebilir. Bu da hastanın pıhtılaşma sürecinin tam olarak izlenebilmesini sağlar ve çeşitli klinik rahatsızlıkların ilk göstergesi olarak işlev görebilir [1].

Ölçümün sonucu, reaksiyon eğrisinin biçimi ve türevleri baz alınarak değerlendirilebilir. Değerlendirmede ayrıca hesaplanan maksimum hız (min1), maksimum hızlanma (min2) ve maksimum yavaşlama (max2) parametreleri, bunların ilgili zamanlamaları olan Tmin1, Tmin2 ve Tmax2 de kullanılabilir [2, 3]. Şekil 1'de bir Sysmex analizörü üzerindeki APTT normal dalga formu örneği gösterilmektedir. Çizim A, iletilen ışığın şiddeti kullanılarak oluşturulan pıhtı dalga formuna karşılık gelir. Çizim B, iletilen ışık şiddetinin ilk türevi (dT/dt) olup koagülasyon reaksiyonunun hızını yansıtırken, çizim C iletilen ışık şiddetinin ikinci türevi (d2T/dt2) olarak reaksiyonun hızlanmasını yansıtır.[4]

Şekil 1 Sysmex koagülasyon analizörlerinde normal plazmanın APTT pıhtı dalga formları.[4]

Bu fonksiyonun potansiyeli yüksektir ve DIC, faktör eksiklikleri, VTE ve diğer klinik rahatsızlıkların tanısında ve tedavilerinin izlenmesinde pek çok olanak sunar.

CWA'nın klinik uygulama alanı bulduğu patolojilerin kayda değer bir örneği, hemofili A'dır.

Birçok araştırmacı, hemofili A hastalarındaki APTT bazlı pıhtı dalga formu analiz paternlerinin sağlıklı kişilerden farklılık gösterdiğini gözlemlemiştir. Hemofili tanısı konulmuş kişilerden alınan örneklerde, pıhtılaşma süresi belirgin şekilde uzamış olup beraberinde donör plazmasına kıyasla dalga formunun eğiminde anlamlı bir yavaşlama tespit edilmiştir. Buna uygun biçimde, min1 ve min2 değerleri de sağlıklı hastalardaki bulgulara kıyasla anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur [3,5].

Hemofili A'nın şiddeti, faktör VIII plazma seviyelerine bağlı olup %1'in altı şiddetli, %1-5 arası orta ve %5-40 arası hafif hemofili olarak sınıflandırılmaktadır. Şiddetli hemofili, eklemlerde ve kaslarda sık görülen spontan hemorajilerle kendini gösterir ve hemofilik artropatiyle sonuçlanır [6]. CWA parametrelerinin değerleri ve özellikle min2, hemofili A'nın klinik şiddetiyle korelasyonlu olarak azalır. Bu gözlem, bu parametrelerin klinik olarak şiddetli olan ve olmayan olgular arasında ayrım yapmadaki potansiyel faydalarını akla getirmekte ve faktör seviyeleri klinik şiddet derecesine karşılık gelmeyen bazı hemofili A hastalarında pıhtılaşma fonksiyonunun değerlendirilmesine yardımcı olmaktadır [5,7].

Aşağıdaki şekilde (Şekil 2), şiddetli hemofili A hastalarında CWA paternlerinin sağlıklı donörlere kıyasla nasıl görünebildiğine örnekler verilmektedir.

Şekil 2 CN-3000 analizöründe sağlıklı donöre (No.1) ve hafif (No.2) ve şiddetli (No.3) hemofili A hastalarına ait APTT pıhtı dalga formları.

CWA'nın bir diğer uygulama alanı da tedavi izlemidir. Çeşitli bildirimlere göre, sıklıkla rekombinant insan aktive FVII (rhFVIIa), aktive edilmiş protrombin kompleksi konsantresi (APCC) ve emicizumab gibi ajanlar ile baypas tedavisi gören hemofili hastalarının izlenmesinde uygulama alanı bulabilmektedir. [8,9,10]

CWA tahlillerinin rutin taramaya paralel olarak yapılabilmesi, çeşitli klinik rahatsızlıkların tanı ve tedavisinde daha geniş bir alanda uygulanabilmesini sağlamaktadır.

Referanslar

[1] Lancé, M.D. (2015): A general review of major global coagulation assays: thrombelastography, thrombin generation test and clot waveform analysis. Thrombosis J 13, 1.

[2] Shima, Midori & Thachil, Jecko & Nair, Sukesh & Srivastava, Alok. (2013): Towards standardization of clot waveform analysis and recommendations for its clinical applications. Journal of thrombosis and haemostasis: JTH. 11. 10.1111/jth.12287.

[3] Matsumoto T, Nogami K, Tabuchi Y, et al. (2017): Clot waveform analysis using CS-2000i™ distinguishes between very low and absent levels of factor VIII activity in patients with severe haemophilia A. Haemophilia. 23: e427–e435.

[4] Shima, M. (2015): Clot Waveform Analysis (CWA : Clot Waveform Analysis) and its clinical applications; Automated Blood coagulation analyzer CS series. Published by Sysmex Corporation.

[5] Shima M, Matsumoto T, Fukuda K, Kubota Y, Tanaka I, Nishiya K, Giles AR, Yoshioka A. (2002): The utility of activated partial thromboplastin time (aPTT) clot waveform analysis in the investigation of hemophilia A patients with very low levels of factor VIII activity (FVIII:C). Thromb Haemost. 87(3):436-41. PMID: 11916076.

[6] Munawar Ali R, Abid M, Zafar S, Ali MS, Nadeem R, Ahmed R, Borhany M. (2023): Management of Severe Hemophilia A: Low-Dose Prophylaxis vs. On-Demand Treatment. Cureus. 15(7):e41410.

[7] Shima, M., Matsumoto, T., & Ogiwara, K. (2008): New assays for monitoring haemophilia treatment. Haemophilia: : the official journal of the World Federation of Hemophilia, 14 Suppl 3, 83–92.

[8] Wada H, Matsumoto T, Ohishi K, Shiraki K, Shimaoka M. (2020): Update on the Clot Waveform Analysis. Clin Appl Thromb Hemost. 26:1-8.

[9] Nogami K, Matsumoto T, Tabuchi Y, Soeda T, Arai N, Kitazawa T, Shima M. (2018): Modified clot waveform analysis to measure plasma coagulation potential in the presence of the anti-factor IXa/factor X bispecific antibody emicizumab. J Thromb Haemost. 16(6):1078-1088.

[10] Wada H, Shiraki K, Matsumoto T, Suzuki K, Yamashita Y, Tawara I, Shimpo H, Shimaoka M. (2022): A Clot Waveform Analysis of Thrombin Time Using a Small Amount of Thrombin Is Useful for Evaluating the Clotting Activity of Plasma Independent of the Presence of Emicizumab. J Clin Med. 11(20):6142. doi: 10.3390/jcm11206142. PMID: 36294464; PMCID: PMC9605059.

Hemostaz

Otomasyon hattı, reaktifler, servisler dahil olmak üzere cihazlar

Koagülasyon gücünüzü harekete geçirin

Bilimsel Takvim 2024

Aylık vakalarımızı