Ocak 2025 Bilimsel Takvimi

Alzheimer hastalığı (AH) gibi nörojeneratif hastalıklar, demansın önde gelen sebepleridir ve topluma devasa sosyal ve ekonomik maliyetler getirir. Şu anda dünya genelinde demansla yaşayan 50 milyon insan olduğu tahmin edilmekte ve bu sayının 2030 yılına kadar 80 milyonun üzerine çıkması beklenmektedir.

Yalnızca klinik açıdan bakıldığında, AH'nin ayırıcı tanısı demans uzmanlarını bile zorlayabilmektedir. Tek başına klinik bilgiler esas alındığında hastalığın doğru prognozu ve izlemi de güçtür.

Bu nedenle, AH'nin klasik patofizyolojik özelliklerini yansıtan biyobelirteçler (amiloid β [Aβ], tau ve nörodejenerasyon) şu anda beyin-omurilik sıvısı (BOS) ya da görüntüleme teknikleri (pozitron emisyon tomografi – PET ölçümleri) kullanılarak tespit edilmektedir.¹

Yerleşik BOS ve PET analizleri üstün tanı özelliklerine sahiptir. Her iki analiz de erken dönem AH'yi yüksek bir doğrulukla tanımlayabilmektedir (AUC 0,92 – 0,94).² Ancak erişilebilirliğin sınırlı olması, invaziv olmaları (örneğin, BOS analizleri için lomber ponksiyon gerekir ve PET için de stabil izotopların infüzyonu ve radyasyona maruz kalınması gerekir), kontrendikasyonları (örneğin, antikoagülan ilaçlar lomber ponksiyonu engelleyebilir) ve yüksek maliyetleri (PET pahalı bir işlemdir ve dünyanın her yerinde sağlık sigortası tarafından karşılanmaz) nedeniyle yüksek uzmanlığa sahip klinikler dışında daha az faydalıdır.³

Dolayısıyla, daha az invaziv bir şekilde daha kolay elde edilebilen ve seri olarak ölçülebilen uygun maliyetli biyobelirteçlerin tanımlanmasına yönelik önemli bir tıbbi ihtiyaç vardır. Kan bazlı biyobelirteçlerin bu ihtiyacı karşılaması oldukça muhtemeldir.⁴

Sysmex HISCL immünolojik test analizöründe olduğu gibi yüksek hassasiyete sahip prosedürlerin yardımıyla, AH'nin erken tespitine yönelik biyobelirteçler artık kan örneklerinden ölçülebilmektedir. HISCL analizörü üzerinde ölçülen ‘b-Amiloid 1-42/1-40’ adlı oran, amiloid PET'e (AUC 0,90) kıyasla çok yüksek tanı performansı göstermiştir.⁵ HISCL b-Amiloid 1-42 ve 1-40 testleri de rutin tanı süreçlerinde kullanıma sunulmuş ilk (CE-IVD) immünolojik kan testleridir ve bu özellikleri, klinik uygulamalara dahil edilip kullanılmalarını mümkün kılmaktadır.